Türkiye, 2024 yılı için 267 milyar dolarlık mal ihracat geliri hedefi belirlemişken, yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle bu hedef 264 milyar dolara çekildi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, 2024 yılında ihracatçıların en çok girdi maliyetleri ile döviz kuru arasındaki makasın açılması nedeniyle zorlandığını ifade etti.
Gültepe, “Üretim maliyetlerinde dolar bazında Asya’daki rakiplerimizden yüzde 40-50, Avrupa’daki bazı ülkelerden ise yüzde 15-20 pahalıyız” dedi. Bu durum, emek yoğun sektörlerde rekabetçiliği zayıflatarak pazar kayıplarına yol açtı.
Başkan Gültepe, ihracattaki zafiyeti gidermek için 2025 yılında kamuoyundan beklentilerini dile getirdi. “İhracatçı için kısa vadede girdi maliyetleriyle döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmüyor” dedi. Ayrıca, emek yoğun sektörlerde işverenin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması gerektiğini vurguladı.
Gültepe, “2025’te 280 milyar dolarlık hedefi yakalayabiliriz” ifadesini kullandı. Hız kesen engellerin kaldırılması ve küresel pazarlarda talebin canlanması gerektiğini belirtti.
TİM Başkanı, “Türkiye rekabetçi kur, ucuz işgücü ile yoluna devam edemez” dedi. İhracatçıların yüksek kur talebi olmadığını, sadece enflasyonla kurun paralel hareket etmesini istediklerini belirtti. “2024’te ülkemizde dolar kurundaki yıllık artış yüzde 20 bile değil” dedi.
Orta ve uzun vadede verimliliğin artırılması gerektiğini ifade eden Gültepe, “Bu makasın kapanması gerekiyor” dedi. İhracatın ivmelenmesi için rekabetçiliğin yeniden güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Hazır giyim ve deri sektörlerinde yaşanan kayıplara dikkat çeken Gültepe, “2025'te toparlanma olur mu?” sorusuna, mevcut koşullarda bu sektörlerde 2025’in ikinci yarısından önce bir toparlanmanın çok fazla ihtimal dahilinde olmadığını belirtti.
Coğrafyadaki jeopolitik gelişmelerin ihracat performansına olumlu veya olumsuz yansımaları olacağını ifade eden Gültepe, bu gelişmelerin nasıl seyredeceğini zaman içinde göreceklerini söyledi.
ABD seçimlerinin ardından TİM Başkanı Gültepe, Trump’ın ikinci döneminin Türk ihracatçısı için riskler taşıyabileceğini belirtti. “Donald Trump’ın ilk döneminde iki ülke arasında ticareti 100 milyar dolara çıkarma hedefi belirlenmişti” dedi.
Ancak, Trump’ın yerli üretimi desteklemek için korumacılık önlemlerini artırmasının beklenmesi, ihracat için olumsuz sonuçlar yaratma riski taşıdığını ifade etti. Yine de, ABD’ye ihracatı artırmak için çabaların süreceğini vurguladı.
Hazır giyim sektöründeki bazı firmaların yatırımlarını Mısır’a kaydırdığını belirten Gültepe, bu tercihin üretim maliyetlerinin cazip olmasından kaynaklandığını söyledi. Mısır ile ABD arasındaki serbest ticaret anlaşmasının firmalara avantaj sağladığını ifade etti.
Gültepe, Mısır’a giden firmaların geri dönmesi için Türkiye’de yatırım ortamının iyileştirilmesi gerektiğini belirtti. Üretim maliyetlerinin makul seviyelere gelmesi gerektiğini vurguladı.
Tüm zorluklara rağmen yıl genelinde ihracatın arttığını belirten Gültepe, 2025 ve sonrasında hedef pazarların belirlenmesi için çalışmaların tamamlandığını söyledi. 2024 yılında 58 ülkeye 117 ticaret ve 18 alım heyeti düzenlendiğini ifade etti.
2025 yılında heyet sayısının artırılmasının hedeflendiğini belirten Gültepe, Balkanlara yönelik açılımlar ve e-ticaret heyetlerinin de devam edeceğini söyledi. Ayrıca, Türk Hava Yolları’nın doğrudan uçuş hattı açtığı Avustralya ve Çin’e de heyet planlandığını ifade etti.