Türkiye'de sosyoekonomik değişimler, konut projelerinde önemli etkiler yarattı. Boşanmaların artması ve alım gücünün azalması, daire büyüklüklerini küçülttü. Müstakil evlere olan talep ise arttı.

Türkiye'de Konut Projelerinde Sosyoekonomik Değişimlerin Etkisi

Türkiye’de sosyoekonomik değişimler, konut projelerinde önemli etkiler yarattı. Alım gücünün azalması, boşanmaların artması ve üniversite öğrencilerinin daha küçük evlere olan talebi, konut metrekarelerini son 18 yılda 31 metrekare düşürdü. Hanelerde ortalama kişi sayısı 4 kişiden 3’e düşerken, daire büyüklükleri de 127’den 96 metrekareye geriledi. 2023 yılında boşanmalar 173 bin 342 iken, 2024’te 187 bin 343’e çıktı. Boşanma hızı ise 2,03’ten 2,19’a yükseldi.

Boşanma Oranları ve Daire Büyüklükleri

İstanbul Gayrimenkul Değerleme (İGD) çalışmasına göre, 2021 yılında ortalama 112,4 metrekare olan daire büyüklükleri, 2023 yılında 97,8 metrekareye, 2024 yılında ise 96,4’e geriledi. Son 4 yılda daireler ortalama 16 metrekare küçüldü. Boşanma oranlarındaki artış, konut talebini de etkiledi. Özellikle tek kişilik hanelerin artması, daha küçük dairelere olan talebi artırdı.

Hanelerdeki kişi sayısındaki azalma, daire büyüklüklerinin küçülmesine neden oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, hanelerin yüzde 18’i tek kişilik hanelerden oluşuyor. Bu durum, konut projelerinin daha küçük metrekarelerde tasarlanmasına yol açtı. Daire büyüklüğündeki bu değişim, konut piyasasında önemli bir trend haline geldi.

Müstakil Ev Talebindeki Artış

Apartman daireleri son 18 yılda yaklaşık 31 metrekare küçülmesine karşın, müstakil evlerde 43 metrekare artış görüldü. Müstakil evlerin büyüklüğü 169 metrekareden 212 metrekareye çıktı. Tüketicilerin arsadan ev sahipliğine yönelmesi, müstakil yapılara olan talebi artırdı. Bu durum, konuta erişimin zorlaşmasıyla bağlantılı olarak değerlendiriliyor.

Sektör temsilcileri, gelir dağılımındaki bozulma ve yükselen maliyetlerin, daire metrekarelerinin daha da küçülebileceği öngörüsünde bulundu. Müstakil konutların büyüklüğündeki artış, aynı zamanda sosyoekonomik değişimlerin bir yansıması olarak görülüyor. Bu durum, konut piyasasında önemli bir değişim sürecini işaret ediyor.

Gelir Dağılımındaki Bozulma

İstanbul Gayrimenkul Değerleme Kurucu Ortak Ahmet Büyükduman, ortalama hane halkı büyüklüğünün 4’ten 3 kişiye gerilediğini belirtti. Daire büyüklüğündeki değişim, hane halkının küçülmesiyle açıklanamaz. Konuta erişimin güçleşmesi, geliştiricileri daha küçük konut üretimine yönlendirmiş görünüyor. Bu durum, konut piyasasında önemli bir değişim sürecini işaret ediyor.

Büyükduman, Türkiye’de hanelerin yüzde 18’inin tek kişilik hanelerden oluştuğunu vurguladı. Ruhsat alınan dairelerin ortalama büyüklüğü 114 metrekareden 96 metrekareye geriledi. Bu durum, sosyolojik süreçlerin ve stagflasyon etkisinin bir sonucu olarak değerlendiriliyor. Hane halkı büyüklüğündeki azalma, konut projelerinin tasarımını etkiliyor.

Küçük Dairelere Yönelik Talep

Mimar Dr. Ahmet Erkutoğlu, son yıllarda konut projelerinde küçük dairelerin daha fazla yer aldığını ifade etti. Eskiden 3 + 1’in altında daire inşa edilmezken, günümüzde büyük projelerin yüzde 30’unun 1 + 1, yüzde 40’ının 2 + 1 dairelerden oluştuğunu belirtti. Küçük daireler, ekonomik şartlarla alım gücünün zayıflaması nedeniyle daha kolay satılıyor.

Üniversite öğrencilerinin talepleri ve boşanmaların artması, tek başına yaşam tercihlerini artırdı. Bu durum, 1 + 1 ve 2 + 1 dairelere olan talebi yükseltti. Fiyat farkları da dikkat çekiyor. 1 + 1 daireler ortalama 5-6 milyon TL, 2 + 1 daireler 9-10 milyon TL, 3 + 1 daireler ise 14-15 milyon TL arasında değişiyor. Bölgesel farklılıklar da fiyatları etkiliyor.